Interview Karin Pullen

Als voormalig docent Nederlands merkt Pullen niet dat de basisvaardigheden taal en rekenen hollend achteruitgaan. ‘Leerlingen in het vmbo en studenten in het mbo zijn waar ze zijn met hun taalgebruik en rekenvaardigheden. Het taalgebruik van nu is echt anders dan tien jaar geleden en daar hebben we ons bij aan te sluiten. Toen ik werd opgeleid ging het over stripverhalen in het onderwijs. Nu is de omgeving van jongeren verplaatst naar sociale media. And so be it. Dat is de communicatie van nu. Omdat het zo belangrijk is om te functioneren in de maatschappij, is het goed om hierop in te spelen. Taal is immers een dynamisch verschijnsel.’

Van woorden als ‘reparatie-onderwijs’ en ‘achterstanden’ blijft Pullen dan ook liever weg. ‘Ik weet wat er mee bedoeld wordt, maar leerlingen en studenten zijn wie ze zijn en waar ze zijn. Daar hebben we ons als onderwijs aan te conformeren. Je komt pas tot leren als daar ruimte voor is in je hoofd. We kunnen wel extra geld steken in taal en rekenen, maar het gaat ook over wat er verder speelt in het leven van een jongere. Sommige van hen krijgen bijvoorbeeld te maken met een lastige thuissituatie. Wat doet dat met een leerling of student? Hoe kom je tot leren als je met complexe problematiek te maken hebt? Dat is ingewikkeld en juist daarom proberen wij extra zorg en aandacht te bieden aan leerlingen en studenten bij wie iets speelt.’

Aan de onderwijsministers zou Pullen willen meegeven om oog te hebben voor de overdracht en aansluiting van kinderen op po en vo. ‘Ik zie dat de vmbo-scholen goed zijn aangesloten op de po-scholen in de omgeving en dat dit voor een warme overdracht zorgt. Dat wens ik iedere vmbo-school toe. Zorg dat de aansluitingen po-vo en vo-mbo goed zijn. Zorg voor voldoende bibliotheken in school, juist voor leerlingen die thuis geen boeken of laptops hebben. Haal buiten naar binnen en maak het curriculum rijker met taal, kunst en cultuur. Dat hoort er allemaal bij,’ aldus Pullen.

Pullen ziet ook iets anders dat aandacht vraagt in de ontwikkeling van leerlingen en studenten. ‘We begeleiden jongeren om liefdevolle burgers te worden. Hoe hou je je staande in deze wereld?’ De bestuurder licht toe dat de luiken geopend moeten worden om buiten naar binnen te halen en leerlingen en studenten nieuwsgierig te maken. ‘Vanuit de historie is Zone.college weinig divers. Zoiets als een regenboogvlag is soms best ingewikkeld hier. Daarnaast hebben we diverse typen studenten op onze school. Sommige studenten nemen in de toekomst agrarische bedrijven over, die vaak generaties lang in de familie zijn. Voor hen levert onder meer de stikstofproblematiek vragen op: kunnen zij een zinvol bestaan hebben? Naast deze groep hebben we ook studenten die bijvoorbeeld veganistisch zijn en niets willen weten van dieren houden voor voedselproductie. Dat leidt tot verhitte discussies. Er zit veel energie in dat debat en we merken dat mensen zich minder gehoord voelen en boos zijn. Deze frustraties leven allemaal onder mijn dak en het is onze taak om dat debat te organiseren en faciliteren. Ik hoop dat de studenten van nu ook leren nieuwsgierig te zijn en te luisteren naar elkaar.’

De minister van OCW presenteerde in oktober zijn visie op het mbo (Werkagenda mbo): hij wil dat uitsluitend bevoegde docenten basisvaardigheden kunnen geven. Voorzitter MBO Raad Adnan Tekin: “Het mbo richt zich op de beroepscontext, veel van onze docenten komen vanwege die nauwe samenwerking met het bedrijfsleven ook uit het beroepenveld. Basisvaardigheden geven we dus op een heel andere manier dan het funderend onderwijs. Het is een mooie combinatie van algemene vaardigheden en beroepsvaardigheden. Dat werkt en sluit ook goed aan op de diversiteit aan doelgroepen die we als mbo bedienen: van jongeren tot volwassenen, mensen met een mensen met een NT2-achtergrond en instromers met grote achterstanden. Dat vraagt van docenten dus goed kunnen aansluiten op de beroepscontext, leefwereld, achtergrond én specifieke behoeften van onze studentenpopulatie. Dat kan een docent met een lerarenopleiding zijn, maar ook met een PDG in combinatie met een geschiktheidsverklaring. Een strak bevoegdheidsregime, zoals de minister voorstelt, beperkt mbo-scholen in het kwalitatief hoogwaardig kunnen uitvoeren van hun veelzijdige, maatschappelijke opdracht. Het tast het unieke van het mbo aan. En het maakt het mbo op het thema lerarentekorten tot een concurrent van het voortgezet onderwijs.”

De Onderwijsraad bracht op 2 november een advies over basisvaardigheden uit, waarin wordt gesteld dat leren rekenen en taalvaardig worden niet afhankelijk is van de vakken taal en rekenen, en juist onderdeel zou moeten zijn van elk mogelijk vak. Dit advies onderstreept de aanpak in het mbo.